TotalFishing

Weerspiegeling op het water 11

Afval

Door Johan Caneel

Het lijstje met thema’s voor de column wordt soms gevoed door plotselinge ontmoetingen. Zo kwam het woord 'afval' onlangs in beeld. Iemand had als vrijwilligster bij Staatsbosbeheer meegewerkt aan een actie om afval langs de oevers van een rivier te verzamelen. En daarbij was de indruk ontstaan dat vissers ook bijdragen aan het afval dat langs de oevers werd aangetroffen.

Zo werkt dat blijkbaar. Over welke vissers we het dan hebben, is dan nog niet duidelijk. Zodra 'netten' in het verhaal aan de orde kwamen, voel ik me minder aangesproken. Telkens weer blijkt dat mensen genegen zijn snel conclusies te trekken. Opgepast dus, als jij ook tot deze soort behoort!

Zelfs onzichtbaar afval vangen we en ruimen we op.

De betreffende vrijwilligster heb ik enige dagen later een artikel uit het clubblad van de AUHV (Algemene Utrechtse Hengelsport Vereniging) laten lezen. Daarin werd melding gemaakt van een soortgelijke schoonmaakactie als die van Staatsbosbeheer. Dit artikel wilde ze graag hebben, zodat ze in haar eigen gelederen kon laten zien, dat ook sportvissers bewust en verantwoordelijk omgaan met de natuur.

Afval creëert nieuw afval, tenzij er gered kan worden.

Dit neemt niet weg dat afval ook onder de sportvissers een probleem kan zijn. Dikwijls zie ik op de oever afval, dat klaarblijkelijk is achtergelaten op een visstek. Dit stoort me. Temeer daar de goedwillenden het vaak moeten ontgelden door de slechteriken. Verboden zijn immers dikwijls het gevolg. Het gevolg van de onwil of onverschilligheid van de mensen, die het vertikken hun afval mee naar huis te nemen en daar bij het huisafval te voegen.

Wel een hele bijzondere dobber.

Dat jezelf van het ene op het andere moment ook als slechterik kunt worden beschouwd, heb ik ervaren. Tijdens eens lunchpauze met twee visboten, hadden we keurig ons afval in het zakje van de snackbar vergaard. Omdat er op de steiger, waar we aangemeerd lagen, veel losse rommel rond dwarrelde in de wind, deed ik dit er bij. Dan was die troep ook direct opgeruimd toch! Helaas was er nergens een vuilnisemmer te bekennen. Ook niet boven aan de trap of in de directe nabijheid in de betreffende straat. Daarom besloot ik de tas op te hangen aan de trapleuning. Zo kon de vuilophaaldienst dit een eerstvolgende gelegenheid zo meenemen.

Echter! Op een jacht dat aan de andere oever lag, vroeg de 'captain' wat hiervan de bedoeling was. Mijn redenering viel helaas “niet in goede aarde”. Toen wij afvoeren, met achterlating van het verzamelde afval, viel er echter “wel iets in het water”. Samen met de buurman 'captain' werd er een scheldkanonnade op ons afgevuurd. Woorden die zo bij het afval konden worden gezet. Wij waren een stelletje aso’s. Toen ik aangaf dat er een gezegde is dat zegt: “Wat je zegt, dat ben jezelf”, werd het ineens stil. Echter niet voordat captain nummer twee een grote zak met afval van zijn schip in onze richting had gegooid………………….. in het water dus!

In het water gevallen.

Afval is betrekkelijk begrip. Is afval bijvoorbeeld hetgeen achtergelaten wordt na een verblijf aan of op het water? Ik denk hierbij aan verpakkingsmateriaal voor voedsel en lege (plastic) flessen, lege blikjes, enz.. Maar hoe zit het als een schip een stuk touw / tros verliest? Hoe zit het als iemand per ongeluk iets in het water laat vallen en het niet terug kan halen? Of vislijn dat na lijnbreuk in het water achterblijft?

Afval is dus ook een breed begrip. We kunnen de plastics en restanten van medicijnen, die in het oppervlaktewater terecht komen ook als afval beschouwen. Het werkwoord doet vermoeden dat het ergens af valt. Vreemd eigenlijk: als mensen af willen vallen en ze nemen daar bijvoorbeeld medicamenten voor, dan ontstaat er naast het afvallen ook afval! Wanneer je er bij stil staat is maar een raar woord 'afval'.

Een baars gevangen, verpakt in een plastic zak! Hoe is het toch mogelijk?

Nog moeilijker wordt het alweer wanneer we lezen over de viskwekerijen die als gevolg van infecties bij de opeengehoopte vissen in de kooien en netten, de natuurlijke bezetting dodelijk kunnen treffen.

Bij de Fraser River in British Columbia blijkt zich een ramp te voltrekken. Van de vissen die vanaf de Grote Oceaan de rivier optrekken om af te paaien, sterven voortijdig massa’s vis ten gevolge van de ziekten die ze oplopen bij het passeren van de viskwekerijen! Leukemie en dergelijke nota bene!

Wellicht moeten we dit anders verwoorden. Deze slordigheid, financiële belangen verheffen boven zorgvuldige bewaking van de gezondheid van mensen, kan immers hele grote gevolgen hebben. Wat je ziet is dat de overheid er alles aan doet om het probleem onder het kleed te houden. Dit is een veel erger soort vervuiling zou ik willen zeggen. Het heeft alles met mentaliteit en belangen te maken. Zelfs zo erg dat klokkenluiders monddood gemaakt worden en tegengewerkt. Goh, waar kennen we dit ook al weer van? Het klinkt in ieder geval heel bekend in mijn oren!

Een nest gebouwd met afval! Mooi is anders......

Moet eerst alle vis, samen met talloze watervogels, in de netten zijn gestikt, eer de politiek erkent dat er een probleem is? Gaan we dan vervolgens weer vissen uitzetten en monitoren om te zien of we ze terug kunnen brengen, omdat ze hier van oorsprong ook voorkwamen? Een schrale troost: dan komt de kennis die is opgedaan met bevers en otters wellicht weer van pas.

Eerst moet het kalf verdronken zijn en dan dempt men de put. Gelukkig zijn onze wateren een stuk schoner geworden dan ze waren. In de jaren 50 / 60 zagen we jaarlijks hoe de aardappelmeelcampagne in de veenkoloniën in het noorden van het land, alle leven in de kanalen vernietigde. Een dikke drab bedekte het water en deed je veronderstellen dat je er over heen kon lopen. Niet dus!! En de hele omgeving stonk, maanden lang. De verf op de huizen zag er niet uit.

Met andere woorden; er zijn stappen gezet. Dat neemt niet weg dat het afval in het water, dat dus niet zichtbaar is, graag ontkend wordt. Datgene wat wel zichtbaar is, daar winden velen zich over op en het wijzen kan beginnen. Alsof je het daar mee op kunt lossen. Samenwerking is een beter middel om afval te bestrijden en daarom ben ik ook blij met de samenwerking die bijvoorbeeld Sportvisserij Nederland aangaat met organisaties la Staatsbosbeheer, het Wereld Natuur Fonds, Natuurmonumenten en de Vogelbescherming.

Olympische afvalvissen! Dit 'afval' moet natuurlijk wel zijn opgeruimd als de spelen beginnen...

Wilde de politiek ook maar eens een keer echt samenwerken. Helaas zien we in Nederland vergelijkbare vertoningen als in Canada. De politiek werkt goed samen met de beroepsvisserij. Geld en macht regeren dus. Helaas is de politiek ook verschrikkelijk dom, want er valt met de sportvisserij vele malen meer te verdienen. Is er dan ook een relatie met afval en geld?

Ja dus! Om belastinggeld te innen. De vervuiler betaalt immers. De waterschappen houden zich gelukkig ook bezig met onzichtbaar afval en benutten hier zuiveringsinstallaties voor. Moeten we maar zo houden, want als de waterschappen in politieke klauwen vallen, gaat het er waarschijnlijk heel anders uitzien.