Sharkatag 2025
Neeltje Jans vormt van 9 tot en met 11 juli het decor voor Sharkatag. Tijdens dit driedaagse evenement gaan honderden sportvissers op haaien vissen voor onderzoek. Dit initiatief van Sportvisserij Nederland levert veel nieuwe en waardevolle kennis op over deze kraakbeenvissen. Zo blijkt de Zeeuwse Voordelta een enorm belangrijk leefgebied en zelfs een kraamkamer voor internationale populaties van kwetsbare haaien- en roggensoorten.
Tijdens Sharkatag wordt er rond de Oosterscheldekering gevist. In de zomermaanden scholen hier grote concentraties gevlekte gladde haaien samen. De deelnemers gaan onder vakkundige begeleiding proberen die met de hengel te vangen, aan boord van boten van De Nederlandse Charterboot Vereniging (DNCV). Er worden in deze periode vaak tientallen haaien per boot gevangen. Een deel daarvan zal begin juli ook van een klein merkje worden voorzien voor onderzoek. Daarnaast is de verwachting dat eerder gemerkte exemplaren worden teruggevangen, net als bij voorgaande edities. Alle haaien worden weer in zee losgelaten.
Bewezen initiatief
Sinds de start van het onderzoek in 2011 zijn al meer dan 5.000 door sportvissers gevangen haaien voorzien van een merkje of satellietzendertje en 300 exemplaren teruggemeld. Niels Brevé, haaienonderzoeker bij Sportvisserij Nederland: “Dankzij de terugmeldingen van gemerkte vissen en data van gezenderde haaien, zijn we al veel te weten gekomen. Zo blijkt de Zeeuwse Delta een zeer belangrijk aggregatiegebied voor internationale haaien- en roggenpopulaties.
Er zijn ook sterke aanwijzingen dat de haaien hier bij ons paaien en de pupping grounds oftewel kraamkamers van de gevlekte gladde haai in de Oosterschelde liggen. Een paar jaar geleden was dit nog niet bekend, maar het is wezenlijke informatie. Met deze haaiensoort gaat het namelijk niet goed – zijn IUCN-status luidt: bijna bedreigd.” Het onderzoek richt zich naast gevlekte gladde haai ook op ruwe haai, stekelrog en pijlstaartrog.
Betere bescherming
Uit het onderzoek komt naar voren dat de haaien buiten de zomermaanden om elders in Europa vertoeven. Van de Golf van Biskaje tot de Schotse en Noorse kustwateren, waarbij de bulk iets dichterbij blijft en het Kanaal verkiest. Brevé: “Maar een ding hebben de haaien gemeen: in de zomer komen ze massaal weer samen voor onze eigen Zeeuwse kust. Wat daarbij extra opvalt is dat ze jaar in jaar uit op vrijwel exact dezelfde datum en plek worden teruggevangen.” Volgens de onderzoeksleider is het Zeeuwse kustwater daarom van cruciaal belang voor het voortbestaan van deze bijzondere dieren.
“Ze zijn pas op latere leeftijd geslachtsrijp - voor de vrouwelijke gevlekte gladde haai is dat ongeveer vanaf 7 jaar en een lengte van 84 cm - en daardoor zijn deze dieren extra kwetsbaar voor visserijdruk. Maar ondanks hun IUCN-status – de gevlekte gladde haai is near threatened en de ruwe haai is critically endangered – genieten een aantal soorten of hun kwetsbare geboortegronden nog geen bescherming. Daarom pleit Sportvisserij Nederland voor een algehele terugzetplicht voor alle haaien en roggen in Nederland. Want wij staan voor een gezonde visstand.”
Nauwe samenwerking
In dit haaien- en roggenonderzoek werkt Sportvisserij Nederland nauw samen met de Nederlandse overheid, Wageningen Marine Research, natuurorganisaties zoals WWF-NL, visserijbiologen en de visserijsector. Het onderzoek komt voort uit een Europees en Nederlands haaienactieplan dat vraagt om verdere kennisontwikkeling over kraakbeenvissen zoals haaien en roggen. Sportvisserij Nederland zet zich daarbij in als kenniscentrum. Onze onderzoeksresultaten worden ook wetenschappelijk gepubliceerd en gebruikt bij het opstellen van visserijbeleid.