image description

De haken en ogen van een Noorse vistrip deel 29: Farsund,  september 2019

Tekst en fotografie: Geert Luinge

Hallo vismaat.

Ik ben net terug van een hele erge vistrip. Ik bedoel: een vistrip onder erg barre omstandigheden. Dagenlang slecht weer, urenlang zeikende regen, kletterende plensbuien, striemende windvlagen, klotsende golven en metershoge deining op zee hebben we overleefd. Het was bar.

Je begrijpt dat ik tijdens een hoosbui niet graag mijn camera uit de tas haal, dus de foto's hieronder geven een geflatteerd beeld. Het was echt pokkeweer. Van de 6 visdagen zijn er zeker 4 bedorven door harde wind en stromende regen. Dus hoe ga je daarmee om ? Hoe zorg je ervoor dat het tóch een succesvolle vistrip wordt ?

Ik zal je wat voorbeelden geven van de lastige hindernissen, de technische problemen en de psychische ergernissen die we hebben gehad... en natuurlijk de uiteindelijke vangsten die we hebben gedaan vanuit Farsund Resort in het zuiden van Noorwegen.

Dit wordt dus geen succesverhaal over kromme hengels en grote visvangsten, maar wel een realistisch verslag van een vistrip met 3 fanatieke vissers ... die helaas vètte pech hadden met het weer.

Wat een zeiknat winderig pokkeweer! Zwaar klote. Niks aan te doen. We hebben de hele week van vroeg tot laat in ons regenpak rondgelopen, er waren weinig stekken waar je fatsoenlijk kon vissen vanwege de harde wind, (alleen achter een hoog eiland lag je nog enigzins in de luwte), we hadden moeite om ons staande te houden vanwege de hoge klotsende deining... ... en zelfs onze koelbox schoof van stuurboord naar bakboord door de boot ! 

Het weerbericht meldde op zee een wind van 20 meter/sec. Dat is 72 km/uur ofwel 9 Beaufort, dus ... storm ! Gelukkig hebben we wel ervaren zeebenen, dus de kotszakken zijn er niet aan te pas gekomen, maar het was op het randje. Alleen in de relatieve luwte van het fjord kon je een beetje vissen, maar de betere stekken richting open zee waren absoluut onbereikbaar.  

Ik zal je een paar tips geven uit de praktijk van een 'mislukte' vistrip. Misschien dat je daar later wat aan hebt, als jij ook eens pech hebt met het weer. 

Tip 1 is natuurlijk: Zoek zoveel mogelijk beschutting. In elke haven is wel een stil hoekje of een uit-de-wind-stek te vinden, waar je achter- of tussen de huizen en steigers toch nog een hengel kunt uitgooien, dus dat deden we meteen bij aankomst... toen het nog wèl mooi weer was... en 's avonds vonden we een stek waar we uiteindelijk ontzettend goed hebben gevangen...  maar dat vertel ik je later.

Aan de accomodatie lag het zeker niet. Het Farsund Resort verhuurt prachtige huizen aan het water met uitzicht op de haven. De bedden, het sanitair,  de keuken en de zithoek zijn prima in orde. Alles dik voor mekaar. Superdeluxe. (hoewel ik het jammer/lastig vond dat de auto niet naast het huis stond )

De boten zijn degelijke diesel-sloepen met slechts een 20 pk inboardmotor, dus dat gaat niet hard, maar de boot is ruim, stabiel, veilig, heeft een hoog gangboord en door zijn gewicht drift hij lekker langzaam. Bij de receptie kunnen ze exact zien waar elke boot zich bevindt, alle veiligheidsvoorschriften zijn perfekt in orde (ook EHBO, zaklamp en vuurpijl zijn aan boord), de boten worden elke dag brandschoon opgeleverd (hogedrukspuit met autoshampoo werkt super) en als je de boot komt halen krijg je zelfs een boot-instruktiefilm van een kwartier te zien waarin alles over de boot duidelijk wordt uitgelegd. Helemaal geweldig.

Bovendien: je hoeft hier niets te betalen voor de verbruikte brandstof. De boten worden door het personeel dagelijks afgetankt (op een volle tank kun je 3 dagen vissen) en dat scheelt een hoop gesjouw met jerrycans enzo. Aan boord ook weinig dieselstank en motorlawaai trouwens , dus dat zijn allemaal pluspunten. Alleen het achteruit-varen met een roer blijft lastig... en je moet géén haast hebben.

De afstand vanaf het Resort naar Farsund is over het water ongeveer 10 kilometer en de boot vaart  gemiddeld 7 knopen, ofwel 13 km/uur, dus dat betekent (afhankelijk van de wind) minstens 3 kwartier varen. Daar ten zuiden van Farsund liggen namelijk een aantal beschutte zandstranden waar wij hoopten een zooitje grote platvissen te gaan vangen ...

Maar... toen we bij de receptie de waterkaart in ontvangst namen ... waren juist die aantrekkelijke zandbaaien doorgekruist... als zijnde 'Verboden Gebied'. Daar mag je niet vissen... en als je het tòch zou doen is de boot niet verzekerd en loop je het risico om ergens op een rots te varen... Snotverdorie ! Dat was een vette domper.

Meteen een goeie les voor de volgende keer: voortaan eerst informeren naar een waterkaart met eventuele verboden gebieden vóórdat je ergens naartoe gaat. Natuurlijk was er genoeg andere vis te vangen, maar de hoop op een partij mooie schollen en/of tarbotten konden we akuut laten varen.

Maar goed... de eerste dag hadden we nog geen boot gehuurd, want we zouden vanaf de kant proberen alvast wat vissoorten op de scorelijst te krijgen en gelukkig was het (toen nog) een windstil en lekker zonnig weertje.

We liepen langs de steigers en keken naar beneden in het kraakheldere water, waar allerlei garnalen, stekelbaarzen, lipvisjes, grondels en donderpadjes rondscharrelden en opeens was er gespetter aan het oppervlak. Een school makrelen was aan 't jagen... tenminste... ze zwommen met open mond onder de steiger door... en het leek alsof ze plankton uit het water zeefden. Het was eigenlijk meer grazen dan jagen en ze weigerden ons kunstaas te pakken. Pas toen we een mini-haringpaternoster lieten zakken greep zo'n grazende makreel eindelijk ons piepkleine vliegje... en toen hadden we het beste aas om andere vissoorten te gaan vangen.|

Onze ploeg bestond deze keer uit de verstokte natuurlijk-aas-visser Ronald, die altijd en overal wel een paar byzondere vangsten boven water weet te halen. Hij is niet de meest subtiele visser, zijn materialen zijn vrij grof en zwaar en zijn hengels zijn allesbehalve mooi, nieuw, duur en modern, maar toch vangt hij vaak meer vis dan de anderen.

Dan is er de out-of-the-box visser Leo, die altijd bezig is met alternatieve- en vindingrijke technieken. Hij vangt zelfs vis aan kale wartels, aan paperclips, sleutelhangers, oorbellen en post-elastieken, hij maakt dobbers van satéprikkers, rietstengels en vogelveren, knutselt zijn eigen recycle-kunstaas in elkaar met bierdoppen, wijnkurken, stukken touw, plukken schapenwol en ... zelfs met de staart van een dooie eekhoorn kan hij nog vis vangen.

Hij is een meester in het improviseren en zit meestal voor een dubbeltje op de eerste rang. Er hoeft bijvoorbeeld maar één geep uit het water te springen en binnen drie tellen staat Leo te geepvissen... en een minuut later is het al raak.

Even afvinken op de soortenlijst en dan weer gauw iets nieuws bedenken... Hij loopt tijdens het vissen ook altijd te struinen en te zoeken naar nog-bruikbare materialen en heeft vaak rare bijvangsten in de vorm van zee-egels, inktvissen, krabben, kreeften en zeesterren.

Ons derde ploeglid is Geert, maar die spoort niet helemaal. Die zit te zuchten en te kreunen om te kunnen focussen op een waardeloos mini-visje  (er liep een mevrouw langs die dacht dat hij een hondendrol aan het fotograferen was).

Die gast probeert zelfs foto's te maken terwijl het stormt en keihard regent, die is zó onvermoeibaar en allround dat 'ie altijd twijfelt wat hij nu weer zal gaan doen en die vent heeft een paar mappen met onderlijnen waar je stil van wordt, maar tóch heeft 'ie nooit de juiste onderlijn bij zich... en altijd is 'ie bezig om de zaak te perfektioneren. Nee, die gozer is echt niet normaal. 

Dus binnen een uur hadden we samen een bonte verzameling vissoorten op de steiger : pollak, geep, poon, steenbolk, wijting, dwergbolk, groene donderpad, gevlekte lipvis en diverse vrouwen en mannen van de kakelbonte koekoeks lipvis.

Maar... later op de dag begon het steeds harder te waaien en op de radar zagen we een front met urenlange plensbuien naderen. Op de kaart zochten we naar een beschutte plek  en toen we daar (rijdend met mijn stationcar vol visspullen) aankwamen ... bleek dat er zelfs een overdekte openbare parkeerplaats was ónder het winkelcentrum van Farsund. ... waar felle straatlantaarns in het water schijnen en waar je prima kunt vissen vanaf een luxe steiger. Nou daar hadden we wel trek in !

Een geweldig beschutte stek. Als je bedenkt dat het een eindje verderop stormachtig klotst en waait... dan staan we hier goddellijk lekker in de luwte. Maar of er ook vis zit ?...

Vriend Ronald had er een verse strip makreel aangehangen en lukraak ergens ingegooid... maar opeens kreeg hij een keiharde aanbeet... Hij wachtte met aanslaan totdat de vis opnieuw een ruk zou geven... maar ... het bleef stil. Hij draaide zijn lijn binnen en wat zagen we...? De haak was eraf ... en het uiteinde van de 45 honderdste onderlijn was gerafeld... Wat kon dát zijn geweest ??

Hij knoopte een nieuwe onderlijn van 60 honderdste, beaasde opnieuw de haak, wierp in, draaide de lijn strak en... voelde meteen weer een harde ruk ! In een reflex sloeg hij aan, maar... wéér was de haak eraf en de onderlijn beschadigd.

Gelukkig hadden we een klos 80 honderste meegenomen, waar we uiteindelijk een wèl werkende onderlijn van hebben geknoopt... want wat denk je dat er bovenkomt ?  Een haai ! Een doornhaai van 90 cm. Yes !

Vanaf dat moment werd het een hectische toestand met keiharde aanbeten, kromme hengels en  klapperende vissen op de steiger, want het bleek er te barsten van de doornhaaien.

We hadden vooraf wel stilletjes gehoopt op een enkel haaitje als byzondere bijvangst, maar dat het zó makkelijk zou gaan, dat er zó veel zouden rondzwemmen en dat ze ruim een meter lang waren... dat hadden we niet verwacht.

Want... 5 minuten later stonden we alledrie tegelijk met een haai te knokken ! Je hoefde maar een stuk makreel naar de bodem te laten zakken en er was wel een doornhaai die het pakte. Wat een gekkenhuis.

We vroegen ons af ... of dit pure mazzel was... of dat die haaien daar morgen weer rondzwemmen ? En we vroegen ons af ... of een voerkorf met geurende halibutpellets niet nóg meer haaien zou lokken ? Maar de tijd verstreek, de avond viel en de ondergaande zon kleurde een koperen wolkenlucht.

Onze maag begon te knorren en we besloten even snel tussendoor een vette hap te halen bij de plaatselijke Burgerking, maar dat was geen succes.

Tenminste... als jij een dubbele hamburger met saus in je mond steekt... ga je dan knoeien ? Wij wel.

En als je zojuist op de steiger makreel-filets hebt staan snijden... heb jij dan smerige handen? Wij wel.

En als je bij dat menu dan drie-kwart-liter cola naar binnen werkt... ga jij dan vreselijk boeren ?  Wij wel.

Je kon de Cola-boeren horen weerkaatsen aan de overkant van het fjord.

Maar zoals je weet is het 's avonds in september altijd eerder donker dan je denkt, dus toen we terugkwamen op onze haaien-hotspot zag het er heel anders uit.

De wind was aangewakkerd, de steiger was spekglad geworden, de regenjassen en laarzen moesten aan, de hoofdlampen op en de hengels in de aanslag. Met 100 gram lood op 50 meter afstand, een 80 honderdste nylon onderlijn met een langstelige haak (makkelijker onthaken) en een flinke strip makreel als aas, plus een extra lange nylon voorslag vanwege de schurende huid van die haaien.

Ik zal het kort houden: het werd een heerlijk haaien-feest in de stromende regen, waarbij we in 2 uur tijd 14 doornhaaien op de steiger legden. Wat een onverwacht succes.

Nou hadden we al eerder een indruk gekregen van de vlijmscherpe tandjes van een doornhaai, maar toen ik zo'n haai met mijn schepnet uit het water wilde tillen ... zette hij zijn scherpe bek vol tanden expres in het schepnet ... en twee tellen later had hij er een gat in gebeten en viel dwars door het schepnet heen... terug in het water. Nee, er valt niet te spotten met deze haaien !

Voortaan toch maar een nóg dikkere onderlijn monteren, of overschakelen naar staaldraad, want... alle nylon onderlijnen van minder dan 60 honderdste worden door een gemiddelde doornhaai binnen een paar tellen stukgebeten. Dat is tenminste onze ervaring.

Behalve een bijtgrage bek vol messcherpe tanden heeft zo'n doornhaai ook twee héle gemene stekels op zijn rug zitten waar je echt voor moet oppassen. Een prik van zo'n vlijmscherpe stekel-doorn kan je vistrip serieus verknallen. Hierboven zie je er eentje van 104 cm. Mooie vis, maar... oppassen voor die tanden en stekels !

Natuurlijk hebben we alle vissen weer voorzichtig onthaakt en vrij laten zwemmen, maar we vroegen ons af ... of je die doornhaaien daar overdag ook vanuit de boot zou kunnen vangen ? Dus dat hebben we later in de week (ondanks de storm) geprobeerd... en we vingen ook een paar andere byzondere vissoorten, maar dat avontuur vertel ik je de volgende keer.

Je kunt de vorige afleveringen over vistrips naar Noorwegen, Denemarken, de Middellandse Zee, Normandië en Bretagne nog eens bekijken via deze link 

Vissersgroeten van  Geert Luinge

g.luinge2@upcmail.nl