Haringfeest op het Grevelingenmeer.

Haringfeest op het Grevelingenmeer.

Door Peter Gerits.


Al sinds mensenheugenis komt in het voorjaar een van de 4 ondersoorten van de Noordzeeharing naar het Grevelingenmeer. Over het waarom zijn diverse lezingen, waaronder om er te komen paaien. Deze lezing betwijfel ik echter, omdat er ook grote scholen met kleine haringen voorkomen.


Wat voor ons het voornaamste is, is dat deze  scholen vooral op deze deels afgesloten zeearm binnen het bereik komen van de sportvisserhengel. In grote scholen komt de haring via de sluis van de Brouwersdam in de Grevelingen. Ook blijkt dat een belangrijke populatie gewoon op het Grevelingenmeer blijft.

Dat sterkt mijn vermoeden dat de haring hier alleen zijn voedsel komt halen en dat het Grevelingenmeer een goede habitat is voor plankton die door de jonge haringen worden gegeten en ook voor roeipootkreeftjes, garnalen en kleine visjes die door de grotere haringen worden verorbert. Wist u overigens dat de grootste haringsoort in onze Noordzee tot 45 cm lang en  max. 22 jaar oud kan worden bij een gewicht van een dikke kilo? Met dank aan Wikipedia!


De meeuwen hebben de school haringen ook gezien

Nu dat we toch even niet met onze roofvisspulletjes op het zoete water mogen spelen en de geep en zeebaars nog niet echt is gearriveerd, hadden we het plan opgepakt om met mijn bootje eens achter deze chroomkleurige groenruggen te gaan jagen. Rond 07.30 uur zijn we bij de trailerhelling als een van de eerste.

Twee auto’s met trailer staan reeds geparkeerd. Als de boot in het water ligt en ik de auto naar een plek rijdt waar ik anderen niet hinder, komt er plots een Jeep met een grote snelle boot, achter op de trailer. Vismaten Wim en Jan houden vast aan de loopbrug, maar brutaal wordt de grote boot te water gelaten. Wim en Jan kunnen niets anders doen dan mijn boot naar de andere, ondiepe kant van de steiger duwen.


Ze zijn zelfs zo brutaal dat ze uit de hand komen eten.

Vanwege de wind krijgen we met heel veel moeite de boot op een dusdanige manier gedraaid, dat de motor net de bodem niet raakt. Gelukkig start deze meteen en langzaam kunnen we achteruit naar het diepere water, waar we aan de steiger van de Jachtvereniging aanmeren om alles verder in orde te maken. Twee minuutjes wachten was voor de gasten te veel gevraagd.

Maar ja, we laten onze visdag niet verpesten en zoeken al varend naar scholen haring. De gevonden schooltjes zijn maar klein en boven 20 meter water vagen we af en toe een harinkje. De grote sportvissersboten als de MS Theo en de Hendrik II zoeken ook tussen de steeds talrijker wordende sportvisbootjes die verwachtingsvol her en der liggen geankerd.Het is vanochtend nog nergens wild.

Het zonnetje klimt langzaam wat hoger, maar een fris windje uit her ZO houdt het nog fris met de nodige kabbel.Ik bel even met Theo Boogaart, de eigenaar van MS Theo, die zijn vangstbericht vriendelijk aan ons doorgeeft. Hij ligt geankerd aan de dijk in de buurt van het “torentje” op 20 meter water. Steeds meer bootjes vertrekken naar de zuidkant, waar ten eerste minder wind is en er meer haring wordt gevangen.

Ook wij kiezen ervoor om daarheen te varen. Onderweg houdt ik de dieptemeter goed in het oog en zie af en toe een klein schooltje passeren.

Eigenlijk is het vissen op haring niet zo moeilijk en zelfs simpel te noemen.
Benodigdheden: haring onderlijn (je mag op de Grevelingen maar met max. 3 haken vissen, en ook de Vispas is er verplicht!) en een wit – rood haringlood. Zelf gebruik ik een 35 grams pilkertje, waarop ik gek genoeg een aantal haringen heb gevangen.


Eigenlijk is het vissen op haring niet zo moeilijk en zelfs simpel te noemen.

Niet te zwaar vissen is de remedie, 35 à 40  gram lood is zwaar genoeg in combinatie met een 20 grams spinhengel en een molentje waarop 22/00 nylon zit gespoeld.  Ik heb zelf met dyneema lijn gevist, maar Jan viste gewoon met ouderwetse nylon waarbij hij minder vissen loste. Dyneema is rekloos en ik vermoed dat de vis zich dan makkelijker los kan draaien.

Op de kleurendieptemeter is een school haring goed te zien. Hoe gekleurder de school, hoe actiever de haring. Ook makkelijk is te zien op welke diepte ze zwemmen en dus ook te vangen zijn. We beginnen meteen te vangen in de buurt van de bodem. Jan vangt er vaak 3 tegelijk. Ook Wim vangt zijn visje, maar net als bij mij komen er bij het binnendraaien veel vissen los.

Wim vist ook met dyneema op de spoel en heeft het nylon, evenals ik, thuisgelaten. Om de 20 à 25 vissen houden we een slachtpauze, omdat de vis als hij een tijdje heeft gelegen, heel moeilijk van de schubben is te ontdoen. Meteen na de vangst is dat een fluitje van de bekende cent. Sommige kleine vissen die per ongeluk slecht zijn gehaakt, nemen we niet mee, maar geven we aan de meeuwen. Ze zijn zelfs zo brutaal dat ze uit de hand komen eten.


De gevonden schooltjes zijn maar klein en boven 20 meter water vagen we af en toe een harinkje.

Rond 18.30 uur houden we het voor gezien. We tellen dan 138 haringen die meegaan naar Limburg. Deze worden eerst een avond in zout water gezet en de volgende dag gebakken en in het zuur. Ik lees vaak dat er mensen zijn die de vis meteen eten en hoor zelfs verhalen dat ze als maatjesharing worden gegeten. Maar kijk alsjeblieft uit, het wordt ten zeerste afgeraden in verband met mogelijke besmetting van de haringworm.

De haringworm is een wormachtige parasiet, behorend tot de nematoden, die voorkomt in veel zeevissen. Vooral haringen zijn met deze parasiet besmet, vandaar de naam. Wanneer de mens de larven via het eten van vis binnenkrijgt kan een darmontsteking ontstaan met hevige buikkrampen.

Ook kan de worm de darmwand doorboren en zich nestelen in het spierweefsel. Het kan aanleiding zijn tot ernstige buikpijnen en zelfs ophoesten van de parasieten. In ernstige gevallen is chirurgisch ingrijpen noodzakelijk.In minder ernstige gevallen verdwijnt de parasiet vanzelf via de ontlasting of wordt gedood door het afweersysteem van het lichaam.

Sinds 1968 zijn de Nederlandse vissers verplicht rauwe vis, en dus ook haring minimaal 48 uur bij -20 °C te bewaren of gedurende een bepaalde tijd in een zure marinade te leggen. Dit marineerproces mag alleen in bedrijven gebeuren, die daar een speciale vergunning voor hebben. Hierdoor wordt de haringwormziekte in Nederland vrijwel niet meer aangetroffen. In landen waar veel rauwe vis wordt gegeten, zoals Japan, komt deze ziekte nog geregeld voor. U bent dus bij deze gewaarschuwd!


Om de 20 à 25 vissen houden we een slachtpauze, omdat de vis als hij een tijdje heeft gelegen, heel moeilijk van de schubben is te ontdoen.

Moe, maar weer met een fantastische viservaring achter de rug rijden we rond 23.45 uur, na onderweg een heerlijk hapje in Scharendijke  (dikke aanrader!!!) te hebben gegeten, weer ons Limburgse dorpje binnen, waarna we de boot stallen en na een lekkere borrel snel in dromenland belanden. De boot zuiver maken moet dan maar morgen gebeuren, en die ziet er uit!!!

Tip.
Haring bakken en marineren:

Haringen flink doorbakken in hete olie.
Daarna op een laag van veel uienringen, peperbolletjes, inmaakkruiden en laurierblad
(eventueel iets meer Spaanse pepertjes) leggen. Daarna de lagen herhalen, uien met veel kruiden en daarop vis. Als laatste weer een flinke laag uienringen met kruiden en dit alles opvullen met een mengsel van 50% water en 50% azijn. Een dag of 5 laten staan en dan smullen maar!


Een dag of 5 laten staan en dan smullen maar!

Nog een tip.

Als u ook eens uw zinnen hebt gezet in zo’n haringfeest, kunt u boeken bij een van de huurboten die vooral op de Grevelingen varen.  Zelf ken ik er twee:

1:  De alom bekende Theo Boogaart met zijn MS Theo en
2 : Ook een heel bekende Grevelingenvisser  Wim Buitendijk met zijn MS Hendrik II

Met uw eigen bootje kunt u vrij traileren in de werkhaven aan de Brouwersdam. Zet a.u.b. na het traileren uw auto met aanhanger zodanig neer dat niemand last van u heeft. Houdt rekening met uw broeders en zusters in Petrus, er is voldoende parkeerplaats.

Veel succes en kromme hengels toegewenst!

Peter Gerits.